Aktywne słuchanie to umiejętność, o której zapomina wielu rozmówców. Skupiają się oni na sztuce perswazji czy podniosłego wysławiania się, zarazem nie starając się wykorzystywać informacji uzyskanych w trakcie konwersacji. Tymczasem wystarczy zastosować się do kilku reguł, aby już w niedługim czasie czerpać korzyści z tej metody. Czym jest aktywne słuchanie? Jakie są jego zasady i techniki oraz dlaczego warto używać go w swojej pracy?
Czym właściwie jest metoda aktywnego słuchania?
Metoda polegająca na aktywnym słuchaniu to rozwiązanie, które pozwoli Ci lepiej zrozumieć swojego rozmówcę. Dzięki niej staniesz się bardziej zaangażowany w cały proces komunikacji, zadając właściwe pytania oraz uzyskując oczekiwane odpowiedzi.
Na czym polega aktywne słuchanie? Między innymi na umiejętnym stosowaniu pytań otwartych i zamkniętych, dzięki którym nawiążesz lepsze interakcje oraz poprowadzisz całą rozmowę w interesującym Cię kierunku. Istotne jest także pokazanie rozmówcy, że jest on słuchany. Uzyskasz to podtrzymując z nim kontakt wzrokowy oraz potakując. Mówiąc i patrząc na drugą osobę, podkreślasz ważność swoich wypowiedzi oraz sprawiasz, że będą one istotne dla Twojego odbiorcy.
Techniki aktywnego słuchania
Chcesz dobrze rozumieć swojego rozmówcę, a zarazem samemu być dobrze zrozumianym? W trakcie codziennych kontaktów interpersonalnych stosuj najważniejsze techniki aktywnego słuchania, które pozwolą Ci sprawić dobre wrażenie na drugiej osobie. Wśród nich warto wcielić w życie:
- precyzowanie – zadawanie szczegółowych pytań w celu uzyskania pełniejszego obrazu sytuacji,
- podsumowanie – zebranie najważniejszych faktów i ustaleń poczynionych w toku konwersacji,
- parafrazowanie – powtarzanie własnymi słowami zdań formułowanych przez rozmówcę,
- klaryfikacja – uszeregowanie i uogólnienie kluczowym fragmentów z wypowiedzi drugiej osoby,
- dowartościowanie – docenienie wysiłków partnera w rozmowie oraz pokazanie mu, że to, co przekazuje jest istotne,
- odzwierciedlenie uczuć – identyfikowanie się z odczuciami rozmówcy i zademonstrowanie mu swojego zrozumienia,
- zachęta – stosowanie gestów, mimiki i słów w celu zmobilizowania drugiej osoby do kontynuowania przez nią wypowiedzi.
Zasady aktywnego słuchania
Istnieją różne zasady aktywnego słuchania. Stosowanie ich jest niezbędne, aby Twoja komunikacja z innymi osobami była skuteczna, sprzyjając nawiązywaniu dobrych relacji. Poniżej przedstawiamy 5 zasad aktywnego słuchania:
Pierwsza zasada aktywnego słuchania to skoncentrowanie się na wypowiedziach swojego rozmówcy. Przeszkadzać może w tym nieodpowiednia, zamknięta postawa i mowa ciała. Warto zatem zwrócić się w stronę drugiej osoby, nie krzyżować rąk ani nóg czy nie zaciskać pięści. Dzięki temu łatwiej będzie usłyszeć i zrozumieć, co ma do przekazania partner w konwersacji.
Druga zasada polega na okazywaniu rozmówcy swojego zainteresowania. Możesz potakiwać i stosować mimikę wskazującą, że słowa tej osoby są dla Ciebie ciekawe. Wyrażaj także swoją atencję poprzez stosowanie odpowiednich wyrazów, takich jak „rozumiem”, „rzeczywiście” czy „tak”.
Trzecia zasada aktywnego słuchania wiąże się z zadawaniem pytań dotyczących dialogu. Zachęcaj rozmówcę do kontynuowania dyskusji, dopytując o szczegóły i prosząc o dokładniejsze wytłumaczenie. Zadawaj przy tym pytania otwarte, które będą wymagać od drugiej osoby tworzenia bardziej rozbudowanych wypowiedzi.
Czwarta zasada dotyczy natomiast utrzymywania kontaktu wzrokowego. Patrz w oczy swojemu rozmówcy – zarówno wtedy, gdy go słuchasz, jak i w czasie, gdy do niego mówisz. Dzięki temu druga osoba zyska poczucie, że interesuje Cię rozmowa z nią. Pamiętaj jednak, aby Twoje spojrzenie nie było zbyt natarczywe – czasami lepiej jest na chwilę odwrócić wzrok, szczególnie wtedy, gdy będziesz się nad czymś zastanawiać.
Kolejna zasada to: nie przerywaj wypowiedzi swojego rozmówcy. Nie przerywanie wypowiedzi to jedna z podstawowych zasad aktywnego słuchania. Pozwala to dać drugiej osobie szansę na wyrażenie swoich myśli i uczuć bez zakłóceń. W ten sposób tworzymy przestrzeń dla pełniejszej komunikacji i wzmacniamy poczucie szacunku dla drugiego człowieka.
Błędy utrudniające aktywne słuchanie
Istnieje kilka często powielanych błędów, które będą utrudniać Ci aktywne słuchanie. Przede wszystkim jest to przerywanie rozmówcy, mogące przyczynić się do utraty wątku wypowiedzi. Kolejnym niegrzecznym nawykiem jest wchodzenie w słowo lub usilne kończenie zdań za drugą osobę.
Aktywnemu słuchaniu nie sprzyja natarczywe wypytywanie o każdy szczegół. Może ono powodować, że rozmówca poczuje się osaczony lub zawstydzony, co nie będzie sprzyjać partnerskiej konwersacji.
Ostatnim, ale równie niepożądanym błędem jest wmawianie drugiej osobie słów, których nie powiedziała. Jeśli nie masz pewności, o co chodziło rozmówcy – staraj się dopytać go, zamiast przypisywać mu własną interpretację.
Korzyści z aktywnego słuchania w pracy
Aktywne słuchanie to metoda, która może zapewnić wiele korzyści w życiu zawodowym. Warto stosować je nie tylko na rozmowie kwalifikacyjnej, ale również podczas spotkań biznesowych czy codziennych zadań realizowanych w większym gronie.
Dzięki aktywnemu słuchaniu znacząco wzrasta jakość Twoich kontaktów z innymi ludźmi. Możesz łatwiej budować relacje z klientami oraz współpracownikami, zacieśniając łączące Cię z nimi więzi.
Metoda ta sprawia, że Twój rozmówca czuje się ważny i doceniony, chętniej dzieląc się z Tobą swoimi pomysłami bądź chwaląc Cię do przełożonych. Techniki aktywnego słuchania pozwalają Ci także być lepszym sprzedawcą czy managerem, a tym samym – skuteczniej realizować zaplanowane działania.
Jak ćwiczyć umiejętność aktywnego słuchania?
Wiesz już, na czym polega aktywne słuchanie. Jeżeli chcesz je poćwiczyć, wybierz najbardziej odpowiednie Twoim zdaniem techniki. Powinny być one dla Ciebie naturalne i łatwe do wdrożenia – warto więc zawczasu przetestować je i sprawdzić, jak czujesz się z każdą z nich.
Wykonując dowolną czynność, jednocześnie słuchaj wypowiedzi innych osób – czy to w formie wywiadów, czy podcastów. Następnie zrób notatki i sprawdź, ile udało Ci się zapamiętać.
Zwróć uwagę, do których zasad aktywnego słuchania już teraz mimowolnie stosujesz się w codziennym życiu. Staraj się przy tym wyłapywać i eliminować ewentualne błędy. W trakcie konwersacji ze współpracownikami ćwicz najważniejsze techniki aktywnego słuchania, dzięki czemu wraz z upływem czasu staną się one dla Ciebie coraz bardziej naturalne.
Wykorzystaj sztuczną inteligencję AI (SI) do ćwiczenia aktywnego słuchania
Wraz z dynamicznym rozwojem narzędzi typu ChatGPT, przedsiębiorcy mogą korzystać ze wspomaganych przez AI ćwiczeń w odgrywaniu ról podczas spotkań zespołu, aby poprawić swoje umiejętności aktywnego słuchania. SI może symulować różne scenariusze i rozmowy, umożliwiając przedsiębiorcom ćwiczenie umiejętności słuchania w bezpiecznym i kontrolowanym środowisku.
Podczas tych ćwiczeń przedsiębiorcy mogą skupić się na słuchaniu członków swojego zespołu, zrozumieniu ich obaw i udzielaniu przemyślanych odpowiedzi. Dzięki wykorzystaniu AI, przedsiębiorcy mogą otrzymać natychmiastową informację zwrotną na temat swoich umiejętności słuchania i zidentyfikować obszary do poprawy. Może to pomóc im stać się lepszymi komunikatorami i liderami, ostatecznie zwiększając sukces ich biznesu.
Aktywne słuchanie to jedna z najważniejszych umiejętności w komunikacji interpersonalnej. Jest ono przy tym stosunkowo proste do wdrożenia, wymagając od Ciebie przede wszystkim odpowiednich chęci i zaangażowania. Stosując jego techniki, łatwiej przyjdzie Ci wypełniać obowiązki zawodowe, rozwijać się, ale również podtrzymywać optymalne relacje z bliskimi osobami. Nie czekaj więc i zacznij ćwiczyć aktywne słuchanie jeszcze dziś.
